आहार आणि जीवनशैलीतील सवयींमुळेही आपल्या आरोग्यावर सकारात्मक तसंच नकारात्मकही परिणाम होत असतात. दीर्घकाळासाठी निरोगी जीवन जगता यावे, यासाठी आपल्या आहार, व्यायाम आणि जीवनशैलीतील सवयींकडे लक्ष देणे गरजेचं आहे.
जगातील प्रत्येक व्यक्ती आज कोणत्या-न्-कोणत्या शारीरिक-मानसिक समस्येमुळे ग्रस्त आहे. या धावपळीच्या आयुष्यात लोक इतकी व्यस्त झाले आहेत की त्यांना शांत झोप घेण्यासाठी तसंच पौष्टिक आहाराचे सेवन करण्यासाठीही पुरेसा वेळ मिळत नाही. ताणतणावामुळेही आपल्या आरोग्यावर वाईट परिणाम होताहेत. हा समस्यांपासून दूर राहण्यासाठी आहार आणि जीवनशैलीमध्ये छोट-मोठे बदल करून आपण निरोगी आयुष्य जगू शकता. जागतिक आरोग्य दिनाच्या निमित्ताने आरोग्य निरोगी राहण्यास मदत मिळेल, असे पाच साधे-सोपे उपाय जाणून घेऊया…
पौष्टिक आहार
निरोगी आरोग्यासाठी पौष्टिक व संतुलित आहाराचे सेवन करणं अतिशय गरजेचं आहे. दिवसातून कमीत कमी तीन वेळा पौष्टिक आहाराचे सेवन करावे, असा सल्ला तज्ज्ञमंडळींकडून दिला जातो. तसंच रात्री हलका आहार करण्यावर भर द्यावा. आपल्या आहारात विशेषत: फळे, भाज्या, अन्नधान्य, प्रथिनेयुक्त पदार्थांचा समावेश करावा. यामुळे तुमच्या आरोग्यास पोषक घटकांचा पुरवठा होण्यास मदत मिळेल.
पूर्ण झोप होणे आवश्यक
आरोग्य निरोगी राहण्यासाठी झोप पूर्ण होणं अतिशय आवश्यक आहे. अपुऱ्या झोपेमुळे लठ्ठपणा आणि हृदयाशी संबंधित कित्येक आजार उद्भवू शकतात, ही बाब अनेक संशोधनांद्वारेही सिद्ध झालीय. यामुळे सर्व वयोगटातील लोकांनी मानसिक थकवा दूर करण्यासाठी पूर्ण झोप घ्यावी. तुमच्या रात्रीच्या झोपेमध्ये अडथळे निर्माण होत असल्यास आपण या समस्येवर तज्ज्ञांचा सल्ला घेऊन काही उपाय करू शकता. जाणून घेऊया सविस्तर…
- दिवसभरात कॉफी-चहाचे कमी प्रमाणात सेवन करावे.
- तसंच रात्रीची शांत झोप मिळावी, यासाठी झोपेची एक निश्चित वेळ ठरवून घ्या. सकाळी लवकर उठण्याचाही प्रयत्न करावा.
- अधिक प्रकाश असलेल्या रूममध्ये झोपण्याऐवजी, अंधार असणाऱ्या रूममध्ये झोपावे.
- झोपण्यापूर्वी काही तास आधीच घरातील दिवे बंद करावेत. यामुळे लवकर झोप येण्यास मदत मिळेल.
तणावापासून राहा दूर
आरोग्याशी संबंधित कित्येक समस्या ताणतणावामुळेच उद्भवतात. तणावामुळे वजन वाढणे यासह अन्य गंभीर समस्यांचाही सामना करावा लागतो. शारीरिक तसंच मानसिक समस्या उद्भवू नयेत, यासाठी तणावावर नियंत्रण मिळवणं अत्यंत गरजेचं आहे. एखाद्या गोष्टीमुळे स्वतःला किती त्रास करून घ्यावा, हे सर्व काही तुमच्यावरच अवलंबून असते. तुमच्या आयुष्यात कोणती गोष्ट अधिक महत्त्वाची आहे, हे सर्वप्रथम समजून घ्यावे. डॉक्टरांचा सल्ला घेऊन, एक्सरसाइज, ध्यानधारणा इत्यादी उपाय केल्यास मानसिक आरोग्यास बरेच लाभ मिळतील.
मानसिक आरोग्याची काळजी घ्या
स्वतःच्या व इतरांच्या गरजा पूर्ण करण्याच्या प्रयत्नात बहुतांश जणांचे मानसिक आरोग्याकडे पूर्णतः दुर्लक्ष होते. पण निरोगी आरोग्य जगण्यासाठी मानसिक आरोग्यही चांगले असणे खूप महत्त्वाचे आहे. मानसिक आरोग्यच आपल्या सर्वांगीण आरोग्याचा पाया आहे, हे विसरू नका. मानसिक आरोग्य निरोगी राहण्यासाठी योग आणि ध्यानधारणा करणे हे उत्तम पर्याय आहेत. याशिवाय चांगल्या व तुमच्या आवडत्या कामांमध्ये सहभाग नोंदवा व आनंदी राहा.
शरीर निरोगी आणि सक्रिय ठेवण्याचा एक चांगला मार्ग म्हणजे व्यायाम करणे. अमेरिकन हार्ट असोसिएशनकडून प्रत्येक आठवड्यात १५० मिनिटे व्यायाम करण्याचा किंवा आठवड्यातून किमान तीन वेळा व्यायाम करण्याचा सल्ला दिला गेलाय. जितक्या चांगल्या पद्धतीने आपण वर्कआउट कराल, तितकेच तुम्हाला अधिक लाभ मिळतील, हे लक्षात ठेवा. व्यायामादरम्यान डान्स, एरोबिक्स यासारख्या गोष्टींचा आपण समावेश करू शकता.
नियमित स्वरुपात या साध्या सोप्या नियमांचं पालन केल्यास तुमच्या शारीरिक व मानसिक आरोग्यास बरेच लाभ मिळतील. तसंच आपल्याला एक वेगळाच आनंद देखील अनुभवता येईल.