असे मोजकेच देश आहेत ज्यांच्याकडे क्वांटम संगणकीय कौशल्ये आहेत. हे ज्ञात आहे की काही समस्यांसाठी, क्वांटम संगणक शास्त्रीय संगणकांपेक्षा जास्त कामगिरी करतात. ते नवीन औषध विकासासारख्या वास्तविक जगातील काही अनुप्रयोगांना संबोधित करण्यासाठी वापरले जाऊ शकतात.
Start building a Quantum Computer in India-Chatterjee Group: चॅटर्जी ग्रुपची क्वांटम कॉम्प्युटर बनवण्यास सुरुवात..
कलकत्ता – TCG केंद्र
Start building a Quantum Computer in India-Chatterjee Group: चॅटर्जी ग्रुपची क्वांटम कॉम्प्युटर बनवण्यास सुरुवात: कलकत्ता येथील सेक्टर V, सॉल्ट लेक येथे विज्ञान आणि तंत्रज्ञानातील संशोधन आणि शिक्षणासाठी TCG केंद्रांमध्ये संगणक येत आहे.
केंद्राने नॅशनल क्वांटम मिशन २०२४-३१ जाहीर केल्यानंतर TCG क्रेस्ट मधील घडामोडी काही दिवसांनंतर आल्या आहेत जिथे ६,००० कोटी रुपयांचा निधी उपलब्ध होईल.
The Chatterjee Group (TCG) च्या नेतृत्वाखालील एक संशोधन संस्था पुढील आठवड्यापासून क्वांटम कॉम्प्युटर बनवण्यास सुरुवात करणार आहे.
भारतातील क्वांटम कॉम्प्युटिंग क्षेत्रात मूलभूत संशोधन आणि अनुप्रयोगाच्या उत्क्रांतीमध्ये महत्त्वपूर्ण पाऊल म्हणून ओळखले जाते.
TCG सेंटर्स फॉर रिसर्च अँड एज्युकेशन इन सायन्स अँड टेक्नॉलॉजी
TCG सेंटर्स फॉर रिसर्च अँड एज्युकेशन इन सायन्स अँड टेक्नॉलॉजी (TCG क्रेस्ट) येथे कलकत्ता येथील सेक्टर V, सॉल्ट लेक येथे संगणक येत आहे.
- संगणकाचा पहिला टप्पा वर्षाच्या अखेरीस बांधला जाण्याची अपेक्षा आहे आणि २-३ वर्षात आणखी वाढ केली जाईल.
- संगणकाची संगणकीय क्षमता वाढवताना एकूण किंमत १०० कोटी रुपये असण्याचा अंदाज असूनही प्रकल्पातील प्रारंभिक गुंतवणूक सुमारे १० कोटी रुपये आहे.
- एकदा तयार झाल्यावर, सुपरकंडक्टिंग क्वांटम संगणक सीमावर्ती संशोधन आणि क्वांटम कॉम्प्युटिंगमध्ये भारतातील शास्त्रज्ञांना कौशल्य प्रदान करण्यात गुंतले जाऊ शकते.
असे, मोजकेच देश आहेत ज्यांच्याकडे क्वांटम संगणकीय कौशल्ये आहेत. हे ज्ञात आहे की काही समस्यांसाठी, क्वांटम संगणक शास्त्रीय संगणकांपेक्षा जास्त कामगिरी करतात.
ते नवीन औषध विकासासारख्या वास्तविक जगातील काही अनुप्रयोगांना संबोधित करण्यासाठी वापरले जाऊ शकतात.
TCG क्रेस्ट येथील हार्डवेअरसाठी पहिला बिल्डिंग ब्लॉक म्हणून, फिनलंडमधून आयात केलेले एक डायल्युशन रेफ्रिजरेटर, जे पूर्ण शून्य (उणे २७३.१५ अंश सेल्सिअस) तापमानापेक्षा फक्त ०.०१ अंश सेल्सिअस तापमानावर चालते, पुढील आठवड्यापासून स्थापित केले जाईल.
भानु प्रताप दास – TCG क्रेस्ट(संचालक)
यासह, टाटा इन्स्टिट्यूट फॉर फंडामेंटल रिसर्च, मुंबई यांच्याशी सल्लामसलत करून सुपरकंडक्टिव्हिटी क्विट्स आधारित क्वांटम कॉम्प्युटर उभारण्याचे अत्यंत क्लिष्ट काम आता पूर्ण होणार आहे, TCG क्रेस्ट अंतर्गत क्वांटम इंजिनिअरिंग रिसर्च अँड एज्युकेशन सेंटरचे संचालक भानु प्रताप दास यांनी सांगितले.
- पहिला क्यूबिट (क्वांटम बिट) टीआयएफआरकडून खरेदी केला जाईल, त्यानंतर सुपरकंडक्टिंग क्वांटम कॉम्प्युटरसाठी क्विटचा विकास TCG क्रेस्ट येथे इन-हाउस केला जाईल.
- थंब नियम म्हणून, उच्च क्यूबिट्स असलेले क्वांटम संगणक अधिक जटिल गणना जलद करण्यास सक्षम असतील.
- क्वांटम कॉम्प्युटरची स्थापना करताना, ज्यामध्ये कुशल व्यावसायिकांची आवश्यकता असलेल्या प्रचंड अभियांत्रिकी आव्हानांचा समावेश आहे.
- हार्डवेअरच्या भागास संबोधित करणे, संगणक ऑपरेट करण्यासाठी प्रोग्राम (क्वांटम सॉफ्टवेअर) विकसित करण्यासाठी क्वांटम अल्गोरिदमच्या क्षेत्रात काम सुरू आहे.
भूपेंद्र नाथ देव – CQuERE (प्राध्यापक)
“आम्हाला केंद्र सरकारकडून निधी मिळत आहे ज्यामुळे CQERE ला उत्तर अमेरिकेत दोन क्वांटम संगणक वापरण्याची परवानगी मिळते.”
- केंद्राने बार्सिलोना, स्पेन स्थित स्टार्ट-अप किलिमंजारो यांच्याशी बार्सिलोनामधील रेणूंच्या गुणधर्मांचे अनुकरण करण्यासाठी क्वांटम अॅनिलर म्हणून ओळखला जाणारा एक विशेष प्रकारचा क्वांटम संगणक स्थापित करण्यासाठी सहयोग करारावरही स्वाक्षरी केली.
- हे काम युरोपियन कमिशनच्या अनुदानाद्वारे केले जाईल आणि CQuERE मधील पीएचडी स्कॉलरला देखील मदत करेल.
- यूएसए आणि जपान यांच्याशी चर्चा सुरू आहे ज्यामध्ये क्वांटम संगणन क्षेत्रात CQuERE ने त्यांच्या संशोधन क्षमतेसह महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावणे अपेक्षित आहे.
- केंद्राने नॅशनल क्वांटम मिशन २०२४-३१ जाहीर केल्यानंतर TCG क्रेस्ट मधील घडामोडी काही दिवसांनंतर आल्या आहेत,
- जिथे ६,००० कोटी रुपयांचा निधी उपलब्ध होईल.
NQM ने चार क्षेत्रांवर लक्ष केंद्रित करण्याची योजना आखली आहे :
- क्वांटम कॉम्प्युटिंग,
- क्वांटम सेन्सिंग आणि मेट्रोलॉजी,
- क्वांटम कम्युनिकेशन आणि क्वांटम सामग्री आणि उपकरणे.
“CQuERE मधील संशोधनामध्ये NQM मध्ये पाठपुरावा करण्यात येणार्या बहुतेक क्षेत्रांचा समावेश आहे,” दास पुढे म्हणाले.
हे सुद्धा वाचा :-